MANDALA (sans. koło, łuk) - motyw artystyczny występujący głównie w sztuce buddyjskiej, gdzie jego tworzenie a następnie niszczenie jest uważane za rodzaj medytacji i ma duże znaczenie religijne.
Mandala buddyjska to harmonijne połączenie koła i kwadratu, gdzie koło jest symbolem nieba, transcendencji, zewnętrzności i nieskończoności, natomiast kwadrat przedstawia sferę wewnętrzności, tego co jest związane z człowiekiem i ziemią. Obie figury łączy punkt centralny, który jest zarówno początkiem jak i końcem całego układu. Istnieją różne rodzaje mandali. Są mandale oczyszczające, występują też mandale wzmacniające określone cechy lub poszczególne obszary ludzkiego życia. W najszerszym znaczeniu mandale są diagramami, które ukazują w jaki sposób chaos przybiera harmonijną formę. Najstarsze tego rodzaju wizerunki sięgają paleolitu. Daje się je także zauważyć na planie budowli starożytnego Egiptu, Babilonu czy Jawy.
Mandala to tajemnicze słowo, które wyraża zawieranie się w sobie wszystkich rzeczy, jakie istnieją na świecie. Najczęściej terminem mandala nazywa się geometryczne rysunki, które zachwycają swoją symetrią. W sanskrycie mandala oznacza święty krąg lub magiczne koło.
Główny elementem mandali jest koło, w które wrysowany jest kwadrat. Każdy bok kwadratu posiada owalne rozgałęzienia, zwane drzwiami. Symetryczne połączenia kilku takich kół i kwadratów nadają mandalom różnorodne formy i kształty. Na Wschodzie powiada się, że "mandala jest kwadraturą koła".
Mandale nie są jednak zwykłymi rysunkami, a figurami pełnymi znaczenia. Koło w mandali oznacza niebo, a kwadrat symbolizuje cztery strony świata. W ten sposób mandala odzwierciedla budowę wszechświata.
W magiczny sposób mandala staje się dosłownym miejscem, w którym mieszka bóstwo. Medytacja mandali jest dla mnichów i wyznawców buddyzmu drogą, która prowadzi do oświecenia. Mandali często towarzyszą odpowiednie zaklęcia lub mantry.
Mandale maluje się na różne kolory. Jak twierdzą znawcy przedmiotu, nie ma dwóch takich samych mandali, bo w nich właśnie łączy się tradycyjna struktura i swobodna interpretacja. Często umieszcza się je na sztandarach "tanka", które są obiektem medytacji. Najchętniej z mandal korzystają buddyści tybetańscy. W Tybecie popularne jest także bardzo widowiskowe i pracochłonne usypywanie mandali z kolorowego piasku, który potem rozwiewa wiatr. Czasami buduje się trójwymiarowe mandale, a czasami mandale powstają jedynie w wyobraźni medytujących mnichów. Aby jednak w pełni dokonać wizualizacji mandali potrzebne są lata duchowych praktyk i ćwiczeń.
Na planie mandali budowano wiele obiektów sakralnych, takich jak stupy czy pagody. W centrum takich architektonicznych mandali siedzi zwykle budda lub inna święta istota, często otoczona czterema innymi postaciami. Na rysunku bóstwo często symbolizowane jest przez kwiat lotosu, który rysuje się w centrum mandali.
Także w kulturze europejskiej znana jest forma mandali. Filozofowie twierdzą, że mandala przedstawia syntezę przeciwstawnych elementów oraz uporządkowanie świata. W mandali nie ma nieporządku i chaosu, skąd wysnuto wniosek, że są one plastycznym przedstawianiem ostatecznego ładu, a także wyrazem tęsknoty za "ostatecznym centrum" i jednością. Interpretacją mandal zajmuje się także psychologia. Obiektem swoich rozważań uczynił je Carl Gustaw Jung, który sam także chętnie rysował mandale i traktował je jako narzędzie psychologiczne. Jung zwrócił uwagę, że mandala pomaga człowiekowi skupić rozproszone elementy wokół centralnego punktu lub osi. Podobnego zdania są religioznawcy, którzy uważają, że budowanie świątyń na planie mandali pomaga człowiekowi wyrazić i wniknąć w idee najwyższego ładu oraz odnaleźć je we własnej duszy i wnętrzu.
Przykłady mandali:
Offline
Zakręcony
Ładne , mi to przypomina takie wielkie talerze ozdobione
. Hindusi bardzo się muszą napracować aby coś pięknego z tego powstało.
Ostatnio edytowany przez ewelina89 (2008-09-04 13:45:05)
Offline
no właśnie takie kolorowe i pracochłonne.
Offline